ISTANBUL TECHNICAL UNIVERSITY

​

Architectural Design

Psychology in Architecture

 

Fall2019

SANAL ORTAMDA PAVİLYON TASARIMI:

ÖLÇEK VE VARLIK ALGISI BAĞLAMINDA SANAL GERÇEKLİK DENEYİMİ

​

Burcu Nimet Dumlu

​

Abstract. Sanal ortamlar (immersive-sarmalayan) (bu araştırma için sanal gerçeklik (VR – [virtual reality]) ortamın içinde bulunarak deneyimlemek ve tasarlamak için yeni medya ortamlarıdır. VR arayüzünün üç boyutlu özelliği, mimari tasarım konusuyla oldukça ilişkilidir. Tasarım pratiğini el çizimi veya bilgisayar tabanlı tasarımdan farklılaştırır. Çünkü tasarımcı, bir ekran aracılığı ve iki boyutlu düzlemde görmekten daha fazlasıyla karşılaşır. Tasarımcı, tasarım ortamında bulunabilir ve tasarım nesnesini modellemek için bedensel hareketlerini kullanabilir. Bu durum tasarımcının, tasarım nesnesini farklı ölçek ve malzemelerle algılamasına izin verir ve tasarımcı tasarım nesnesiyle birlikte sanal ortamda varlık gösterebilir. Bu çalışma tasarımcının sanal ortamda mekan tasarlarken sanal gerçeklik içindeki mekan algısını anlamayı amaçlamaktadır. Mekan algısı, ölçek ve varlık olarak tanımlanmıştır. Çalışmanın amacı, ölçek (boyut ve mesafe aracılığıyla) ve varlık (presence-bulunma) algısının VR ortamında olmak üzere tasarımcıyı nasıl etkilediğini anlamaktır. 10 tasarım odaklı katılımcının (5 mimarlık fakültesi 1. sınıf öğrencisi, 3 adet 3.sınıf öğrencisi ve 2 mimarlık profesyoneli) HTC Vive sanal gerçeklik gözlüğü  ve VR Sketch (Sketch Up’ın VR eklentisi) programını kullanarak, 2 m. x 3 m. ölçülerinde bir alan içerisinde yüksekliği kısıtlanmamış pavilyon kütlesi tasarlaması ve tasarım deneyimlerinin araştırılması amaçlanmaktadır. Tasarım yöntemi, 30 cm. x 30 cm. ölçülerindeki bir küpün çoğaltılıp konumlandırılarak kütle üretilmesi şeklinde tanımlanmıştır. Tasarım deneyimleri, tasarım hamleleri ve nihai tasarım nesneleri ile VR içinde tasarım konusunda öğrencilerle yapılan derin görüşmelerden çıkan sonuçlarla karşılaştırılır. VR içerisinde tasarım yapılırken kullanılan ölçek değişimi, ölçeğin nasıl algılandığı ve sanal ortamda bulunmanın olmaklık olgusuna etkilerinin neler olduğu sorularına cevap aranmaktadır. Sanal ortam tarafından nasıl duyu uyarımlarının yaratıldığı konusu irdelenmektedir. Nitel ve nicel veri tosplama ardından ise analiz süreci bu araştırma sorularını cevaplamak için kullanılır.

​

​

Keywords: Sanal gerçeklik, tasarım ortamları, pavilyon tasarımı, varlık algısı, ölçek algısı